Broj prodatih ulaznica za predstave na Vest Endu porastao je u 2022. za čak 7.21% u odnosu na predpandemijsku 2019. demantujući one koji su verovali da će novi trendovi doći glave mjuziklima kao što se to dogodilo sa industrijom cirkusa
Masa se gura ispred velikog natpisa “Stage door” sa bočne strane Pallladium Theatrea u londonskom Sohou. Završen je mjuzikl “Čarobnjak iz Oza” i najverniji fanovi čekaju zvezde predstave da bi se fotografisali sa njima i dobili autogram.
Kada je 1900. američki pisac dečijih fantastičnih priča i romana Lyman Frank Baum objavio svoju knjigu “The Wonderful Wizard of Oz”, sigurno nije bio svestan da će i 123 godine kasnije ova tema, pre svega zbog slavne filmske adaptacije sa Džudi Garland iz 1939. – izazivati emocije i puniti pozorišne dvorane.
Ovaj rivajvl Andrew Lloyd Webberovog i Jeremy Samovog mjuzikla iz 2011. igrao je ove godine u Londonu “samo jedno leto”. Tačnije od početka jula do početka septembra i sve predstave su bile unapred rasprodate. Kritičar dnevnika “The Guardian” Arifa Akbar bila je u pravu kada je šou koju je režirao Nikolai Foster nazvala “hibridnim bioskopsko-pozorišnim iskustvom u maniru Stivena Spilberga”. Dorothy je ovoga puta Afroamerikanka (kovrdžava Georgina Onuorah) ali je tu i kraj politički korektnim intervencijama u predstavi. Nema čitave one palete različitih rasnih, rodnih i seksualnih identiteta kakvu viđamo u savremenim američkim i britanskim filmovima, serijama i predstavama.
U ovoj produkciji “Čarobnjaka iz Oza” Gary Wilmot je glumio Čarobnjaka iz Oza, Louis Gaunt – Strašilo, Ashley Banjo – Limenka, Jason Manford – Plašljivog lava, Wicked Witch of the West glumila je Dianne Pilkington a Christina Bianco – Glindu. Najveće ovacije uz Doroti na kraju predstave dobio je Ben Thompson koji je “kontrolisao” lutku psa, Totoa koja je bila svojevrsna kontrateža hi-tech efektima na sceni.
Songovi iz mjuzikla, pre svih – “Over the Rainbow”, “Ding-Dong! The Witch is Dead” i “We Off to See the Wizard” postali su nerazdvojni deo popularne kulture i opšta mesta “pop-culture reference” u protekle 84 godina isto kao i rečenice iz filma: “Toto, I’ve a feeling we’re not in Kansas anymore” i “There is no place like home”. Citirane i parafrazirane u hiljadama pesama, filmova, televizijskih serija, novinskih naslova, svakodnevnoj privatnoj i poslovnoj korespodenciji na društvenim mrežama i u stvarnom životu.
Zvanični program koji se kupuje zajedno sa osveženjem i suvenirima (India nije odolela lutki Totoa) donosi hrpu detalja o predstavi ali i filmu koji je proslavio Baumov roman. Dok čekamo početak predstave mogli smo pročitati kako je Judy Garland tokom snimanja filma 1939. bila na strogoj dijeti koja se sastojala od pileće supe, crne kafe i – cigareta, koje tada nisu smatrane štetnim po zdravlje; pesma “Over the Rainbow” je skoro isečena iz filma jer su se producenti plašili da će biti predugačak; nekoliko pari “crvenih cipelica” koje nosi Doroti korišteno je prilikom snimanja filma a nedavno je na aukciji jedan od njih kupio Leonardo DiCaprio; kostim Plašljivog lava napravljen je od pravog lavljeg krzna; Liza Minnelli, ćerka Judy Garland – udala se za Jacka Harleya, sina glumca koji je igrao Limenka u filmu…
Prvi mjuzikl koji sam pogledao bile su “Mačke”, u februaru 1994. Brodveju. Kasnije, kada su mi ćerke postale fanovi ovog žanra pogledao sam gotovo sve značajne produkcije na Brodveju i Vest Endu: “Fantom iz Opere”, “Čikago”, “Kosa”, “Producenti”, “Kabare”, “Priča sa Zapadne strane”, “Mamma Mia”… Petnaestak godina unazad, gotovo sve ove mjuzikle možete da pogledate i u beogradskom “Pozorištu na Terazijama”.
Zanimljiva je priča o “Fantomu iz Opere” koji je zvanično “the longest running show” u istoriji Brodveja. 11. februara 2012. je odigrana 10.000 predstava čime je postao prva brodvejska produkcija kojoj je to pošlo za rukom. Takođe, ovo je drugi po dužini trajanja mjuzikla na londonskom Vest Endu (prvi su “Jadnici”). Ukupna globalna zarada “Fantoma” je preko 6 milijardi dolara, samo na Brodveju zaradio je milijardu. Ovo je bio finansijski najuspešniji mjuzikl dok ga “Kralj lavova” 2014. nije prestigao. Predstavu “Fantom iz opere” pogledalo je 140 miliona ljudi u 183 grada u 41 zemlji sveta (od 2017. i u Pozorištu na Terazijama).
Najviše sam voleo da gledam “Producente” – imao sam sreće da vidim postavu na Nathanom Laneom i Matthew Broderickom na Brodveju 2004. (godinu dana kasnije njih dvojica igrali su i u istoimenom filmu) kao i beogradsku premijeru sa Nikolom Simićem u ulozi Rogera de Brisa.
Serija rekorda koje su na Brodveju postigli “Producenti” počela je dva dana nakon premijere kada je na blagajnama prodato ulaznica u vrednosti od preko tri miliona dolara što je bila najveća prodaja u jednom danu. Nakon samo dve godine oborili su sopstveni rekord i u jednom danu prodali karata u vrednosti od 3.5 miliona dolara.
Mjuzikl čiji je autor slavni Mel Brooks imao je 1968. filmsku verziju, na Brodveju rekorder i je kada je reč o nominacijama i osvojenim nagradama na Tony Awards. Na dodeli ovih priznanja mjuzikl “The Producers” osvojio je 12 nagrada od 15 nominacija. Po broju nominacija stigao ga je “Billy Elliot, the Musical” 2009. a prestigao tek “Hamilton” 2016. koji je predložen u čak 16 kategorija. Po broju osvojenih “Tony Awards” – rekord “Producenata” ostao je neoboren.
Urnebesna priča o dvojici brodvejskih producenata koji postavljaju “najgori mjuzikl ikada” pod nazivom “Springtime for Hitler” poigrava se sa nekim od najvećih tabua američkog (posebno njujorškog) društva – Jevrejima, nacistima, gej osobama… Iako na Brodveju i Vest Endu već dugo ne igraju, beogradska publika ima privilegiju da ih gleda, evo već evo 14. godinu (premijera je bila 28. februara 2011).
Mjuzikl “Mamma Mia” od 2015. takođe možete da pogledate u Pozorištu na Terazijama a svetsku premijeru je imao u Londonu 9. aprila 1999. što je našoj publici promaklo iz razumljivih razloga. “Mamma Mia” i dalje igra širom sveta – 2008. je čak oborio rekord u Rusiji po najdužem igranju svakodnevnih predstava.
Odskora u Londonskoj O2 Areni imate prilike da učestvujete u ekstenziji ovog mjuzikla nazvanoj – “Mamma Mia! The Party!”. Tu ćete po prosečnoj ceni ulaznice od 150 funti dobiti grčku večeru od 4 jela, piće dobrodošlice. predstavu i mogućnost da posle odete u ABBA Disco i đuskate “do dugo u noć” uz omiljene hitove švedskog benda. Suvenire i sve ostalo što popijete – platićete dodatno.
Njujorški Broadway i londonski West End bili su dramatično pogođeni pandemijom 2020. i 2021. kao i većina pozorišta širom sveta, Međutim, njihova industrija mjuzikala sa svakodnevnim višemesečnim i višegodišnjim prikazivanjima nekih hitova – doživela je tokom te dve godine milionske gubitke.
Zanimalo me je kako su mjuzikli preživeli pandemiju i savremene trendove koji su, kako čitamo ovih dana, uništili industriju cirkusa u SAD, jer je dečija pažnja postala “setovana” na par sekundi, koliko traju postovi na TikToku…
Industrija cirkusa, dominantan vid zabave sa kraja 19. i početka 20. veka, sto godina kasnije pored pandemije i digitalizacije pogođena je i lošom reputacijom zbog nedoličnog tretmana životinja ali u nekim slučajevima i “dvonožnih izvođača”. Došlo je do toga da su neke od najvećih cirkuskih kompanija poput “Ringling Brothers and Barnum & Bailey”, nekada najvećeg cirkusa u SAD – morale da stave katanac na svoje šatre.
Industrija mjuzikala pokazala se, međutim, znatno otpornijom. Podaci koje je početkom godine obelodanio The Society of London Theatre (SOLT) govore da je broj prodatih ulaznica za predstave na Vest Endu porastao u 2022. za čak 7.21% u odnosu na predpandemijsku 2019. 16.420.068 karata prodato je 2022. u poređenju sa 15.315.773 u 2019. Kako je 2022. godinu još “kačio” efekat pandemije, realno je očekivati da će podaci za 2023. biti još bolji.
Dorothy je dakle, preživela tornado i sve izazove Oza, pandemiju i TikTok i zajedno sa Totom srećno se vratila u Kanzas.
Fotografije: Marc Brenner
Rođen 27.7.1968. u Baču (Vojvodina, Srbija). Srednju školu završio u Bačkoj Palanci, Pravni fakultet studirao u Novom Sadu. Od 1990. radi kao novinar – u početku kao novosadski dopisnik beogradskih “Večernjih novosti”; zagrebačke “Arene”, sarajevskih “Naših dana”. Sarađuje i u magazinima “Vreme” i “Stav”.
1992. sa grupom studenata obnavlja izlaženje studentskog mesečnika “Index”. Posle dva broja sledi smena celokupne redakcije i pokretanje magazina “Nezavisi Index” koji će kasnije 1993. promeniti ime u “Svet” iz kojeg je nastala izdavačka kuća Color Press Grupa.
Danas na čelu Color Press Grupe najvećeg izdavača magazina u regionu sa kompanijama u svih 6 republika – 110 magazina, 25 internet portala i preko 80 konferencija i festivala godišnje.
U porfoliju kompanije pored domaćih (poput magazina “Lepota i zdravlje”, “Svet”, “Pošalji recept”, “Lekovito bilje” itd) nalaze se i brojni licencni brendovi: “The Economist”, “Hello!”, “Gloria”, “Story”, “Star”, “Lisa Moj stan”, “Hausbau”, “Brava Casa”, “Bravo”, “Alan Ford”, “Grazia”, “La Cucina Italiana”, “Auto Bild” i brojni drugi.
