Na obodu Obedske bare nalazio se spomenik princu Rudolfu Habzburškom, koji je ovde lovio ali i proučavao ptice. Savremenici kažu da je Rudolf, sin cara Franje Josifa u lovu bio mnogo umereniji od svog rođaka Franca Ferdinanda koji je u jednom danu umeo da masakrira više stotina životinja
“Labud Ištvan došao je iz Mađarske što se vidi na prstenu koji mu se nalazi na nozi. Ovde sa svojom labudicom svake godine odgoji šest do sedam malih labudića!“, priča nam Ivana iz Vojvodinašuma dok naš brodić seče mirnu vodu Obedske bare. Migranta Ištvana očigledno nisu sprečile bodljikave žice namenjene onima koji pokušaju da pređu granicu u drugom pravcu.
Austrougarski dvor 1874. je proglasio ovo područje carskim lovištem i zaštitio ga pa je Obedska bara posle Jeleuston parka u SAD – drugo zaštićeno područje prirode na svetu.
Specijalni rezervat prirode Obedska bara danas se prostire na površini od 9.820 hektara, a zaštitna zona na 19.611 hektara. Ovde živi ili povremeno dolazi 217 vrsta ptica – izbrojano je čak 58.000 parova ptica. Od ostalih životinjskih vrsta je zanimljiva riba čikov (autohtona vrsta), zmija šarka (jedina otrovnica ovih krajeva), ali i divlja mačka, kuna zlatica, vidra i više vrsta slepih miševa.
„Putujuć po svjetu, još sveudilj nisam našao takve zgode za prirodnjaka, kao što je Obedska bara, koja će mi ostati nezaboravna. Istina je, imade bara i vodenih ptica u obilju i drugud, ali su više raštrkane i nepristupačnije nego na Obedskoj bari, kojoj uistinu ne nađoh para sveudilj i koja će mi zato ostati nezaboravna, pa se u tom pogledu može smatrati – Eldoradom za ptice”. Ovako je sa putovanja oko sveta 1857. brodom „Novara“, u svom pismu iz Granade, izneo svoje impresije sa Obedske bare poznati bečki prirodnjak i pustolov Johan Zelebor. Njegovim rečima treba verovati, jer je reč o jednom od najboljih poznavalaca prirode i ptica svog doba, koji je istraživao u dolinama Nila, velikih reka Indije, ali i u drugim delovima sveta.
ŠATOR KOD KUPINOVA
Na obodu bare od 1891. nalazio se spomenik Princu Rudolfu Habzburškom koji je ovde dolazio u lov ali i da posmatra i proučava ptice. Savremenici kažu da je Rudolf, sin cara Franje Josifa u lovu bio mnogo umereniji od svog rođaka Franca Ferdinanda koji je u jednom danu umeo da masakrira više stotina životinja.
Princ Rudolf posetio je prvi put područje Obedske bare 28-30. maja 1885, u svojoj 27. godini, lovio je i proučavao ptice. Društvo su mu pravili nadvojvoda Oton i grof Teleki. Tada je za njega postavljen šator u blizini Kupinova, naspram groblja, pored mesta gde se nalazila kolonija ptica. Postoje indicije da je Obedsku baru pohodio i naredne godine, kada je lovio sam. Iako pasionirani lovac, princ Rudolf je bio i vrstan poznavalac ptica koje je izučavao u Evropi i Aziji, pisao je knjige i radove o njima i bio pokrovitelj ornitoloških društava.
Nakon Rudolfove tragične smrti uz baronicu Mariju Večeri januara 1889. u dvorcu Majerling, njemu u čast baš na obali Obedske bare uz koloniju ptica, podignut je 1890. kameni spomenik u obliku obeliska, visok 4,5 i širok 1,5 metara. Na istom mestu spomenik je stajao i 1930. zajedno sa novosagrađenom lugarnicom, a da se spomen-obeležje princu Rudolfu ne dira i nakon raspada Austrougarske monarhije bila je želja Kralja Aleksandra Karađorđevića, izražena tokom njegove prve posete ovom području. Prema kazivanju meštana Kupinova, spomenik je srušen iz revolta početkom Drugog svetskog rata (oko 1942). Kameni ostaci, po njihovom mišljenju, i danas leže u bari pored lokaliteta koji se zbog nekadašnjeg obeležja zove – Spomenik, a neke delove su odneli meštani u selo.
FERDINANDOVIH 819 PTICA
Nadvojvoda Franc Ferdinand je početkom 20. veka izjavio da je „zaštitom područja osigurana lepota i slava Obedske bare u svetu, jer je to jedina uspomena slavne prošlosti kada su postojale velike kolonije ptica” (prema Jakobu Šenku, 1908). Posebno je poznat lov nadvojvode Ferdinanda na Obedskoj bari tokom 10-12. juna 1892. kada je ulovljeno 819 ptica. Nakon toga, Ferdinand je na Obedskoj bari boravio 7-10. maja 1899, 18-23. maja 1900, krajem aprila 1901, 15-17. maja 1903, 17-19. maja; 1905, a neki izvori govore da se spremao da Obedsku baru ponovo obiđe i za njega sudbonosne 1914.
Pored princa Rudolfa i nadvojvode Franca Ferdinanda, Obedsku baru su u 19. i prvoj polovini 20. veka dolazili mnogi poznati političari, vojskovođe i vlastela srednje Evrope. Među njima se ističu nadvojvoda Josip Ferdinand Salvatore, baron Zifried i princeza Elizabet (11-12. april 1898), nadvojvoda Oton, grof Samuel Teleki (1885), grof Leo Kalbermaten (1887), grof Ludvig Vurmbrand i mnogo drugi. Koji su sve visoki gosti boravili i lovili na Obedskoj bari pre 1914, šta i koliko, neće nikada do kraja biti poznato, pošto je pedantno vođena dokumentacija izgorela sa zgradom šumske uprave u Kupinovu početkom Prvog svetskog rata.
Nakon formiranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, već 10. novembra 1919. ustanovljena je nova zaštita Obedske bare time što je „Petrovaradinska imovna opština” predala Obedsku baru kao kraljevsko lovište Regentu, a potonjem Kralju Aleksandru I Karađorđeviću Ujedinitelju. Dva ražnja (Plegadis falcinellus) i jednog kašičara (Platalea leucorodia) prestolonaslednik je odstrelio na Obedskoj bari 22-23. maja 1920. Ti primerci su preparirani i čuvaju se u zbirci Prirodnjačkog muzeja u Beogradu. Benić 1930. konstatuje da Njegovo Veličanstvo kao ljubitelj lova i prirode, kao i kraljica Marija, rado posećuju Obedsku baru i pored loših pristupnih puteva. Rudolf Pongratz 1936. tokom posete Obedske bare iznosi da upravnik dvorskog lovišta Dimnik i nadzornik kraljevskog lovišta na Obedskoj bari Edo Levstnik, veoma disciplinovano i strogo brinu o ovom lovištu i rezervatu ptica, što znači da su uznemiravanje i krivolov bili svedeni na minimum. Posle Drugog svetskog rata rešenjem Zavoda za proučavanje prirodnih vrednosti NR Srbije 1951. Obedska bara je proglašena za zaštićeni rezervat.
SPREČENA KATASTROFA
Na obali bare stoji obeležje iz 1977. kao sećanje na Filipa Spasojevića (22) i Milana Sarića (20), momaka iz Donjeg Tovarnika koji su se ovde utopili.
Iskrcali smo se sa broda i nastavili put kroz šumu. Pored Ivane, naši domaćini su Roland i Marko, direktori Vojvodinašuma, javnog preduzeća koje proteklih 20 godina gazduje Obedskom barom i brine o njenoj zaštiti. Stižemo do proplanka na kojem se izdiže “pletara” tradicionalna sremska kuća od pruća obložena blarom sa unutrašnje strane – sa otvorom za svetlo i ispuštanje dima na samom vrhu.
Dok pijemo vino iz drvenih posuda domaćini mi pričaju o opasnosti koja se 1962. nadvila nad Obedsku baru. Postojali su operativni planovi da se celokupno područje Kupinskih greda unutar obuhvata Potkovice Obedske bare, iskrči i melioriše, uz upotrebu traktora sa plugovima i tona eksploziva za raznošenje hiljada panjeva od posečenih stabala hrastova orijaša. Plan je bio da se zatim celokupni prostor, veći od 2.000 ha, zasadi plantažnim topolama, u redove. Dušan Čolić i njegov tim iz Zavoda za zaštitu prirode SR Srbije (posebno njegova koleginica Jelena Popović) saznali su o tim planovima na terenu, animirali javnost i niz važnih državnih institucija. Bili su svesni da bi to bio konačni i nepovratni udarac za ovu jedinstvenu prirodnu oazu. Borba je trajala gotovo dve godine i bila je neizvesna i teška, ali su na kraju zaštita prirode i Obedska bara trijumfovali.
Kao i u većini sličnih slučajeva, poput sprečavanje rušenja Petrovaradinske tvrđave posle Prvog svetskog rata od strane generala Dragoša Đeloševića – hrabri pojedinci su ti koji uspevaju da sačuvaju baštinu za buduća pokolenja.
Rođen 27.7.1968. u Baču (Vojvodina, Srbija). Srednju školu završio u Bačkoj Palanci, Pravni fakultet studirao u Novom Sadu. Od 1990. radi kao novinar – u početku kao novosadski dopisnik beogradskih “Večernjih novosti”; zagrebačke “Arene”, sarajevskih “Naših dana”. Sarađuje i u magazinima “Vreme” i “Stav”.
1992. sa grupom studenata obnavlja izlaženje studentskog mesečnika “Index”. Posle dva broja sledi smena celokupne redakcije i pokretanje magazina “Nezavisi Index” koji će kasnije 1993. promeniti ime u “Svet” iz kojeg je nastala izdavačka kuća Color Press Grupa.
Danas na čelu Color Press Grupe najvećeg izdavača magazina u regionu sa kompanijama u svih 6 republika – 110 magazina, 25 internet portala i preko 80 konferencija i festivala godišnje.
U porfoliju kompanije pored domaćih (poput magazina “Lepota i zdravlje”, “Svet”, “Pošalji recept”, “Lekovito bilje” itd) nalaze se i brojni licencni brendovi: “The Economist”, “Hello!”, “Gloria”, “Story”, “Star”, “Lisa Moj stan”, “Hausbau”, “Brava Casa”, “Bravo”, “Alan Ford”, “Grazia”, “La Cucina Italiana”, “Auto Bild” i brojni drugi.
