U gradu Mesina na Siciliji i dalje je živo sećanje na katastrofalni zemljotres i cunami iz 1908. koji su odneli 75.000 života, kada se u akciji spašavanja unesrećenih posebno istakla posada ruskih brodova što su se tu zatekli
Za voznu kartu od Taormine (stanica Đardini Naksos) pored novca (5.20 eura u jednom pravcu) trebaće vam i neki lični dokument, kao da letite avionom. Istina, biće dovoljna i slika pasoša u telefonu, ali prilikom prodaje karata, uneće vam lične podatke, što ranije nije bio slučaj. Nešto manje od sat vremena kasnije izlazimo na Železničkoj stanici u Mesini koja je sa 220.000 stanovnika treći po veličini grad na Siciliji (posle Palerma i Katanije) i 13. u Italiji.
Nakon katastrofalnog zemljotresa 1908. najveći deo grada je razoren pa je danas on mešavina različitih stilova i perioda – od antike, preko tragova Srednjeg veka i Renesanse do arhitekture iz dvadesetih i tridesetih godina pošlog veka iz vremena Musolinija.
Zanimljivo je da se na mnogim zgradama i spomenicima u Italiji i dalje nalaze natpisi da su sagrađene u “11. godini Ere fašista” na primer i da to niko posle nije sklanjao. Poput slike Dučea u kući one bake u filmu “Zovi me tvojim imenom”. Musolinijev Marš na Rim 29. oktobra 1922. smatrao se, inače 1. danom 1. godine “Ere fašista”. Ovaj “kalendar” u najvećem delu Italije je napušten 1943. prilikom pada Musolinija, samo je u kvislinškoj Republici Salo na jezeru Garda ostao u upotrebi do Dučeove likvidacije 1945. Jedan od najupečatljivijh tragova tog periodu u Mesini je Spomenika palim borcima u Prvom svetskom ratu koji je podginut 1936.
U luci se nalazi Tvrđava San Salvatore iz 1681. na kojoj je 1934. podignut 60 metara visoki stub na čijem vrhu se nalazi skulptura Bogorodice koju meštani zovu Madonnina (mala Madonna). Na postolju je latinski natpis: “Vos et ipsam civitatem benedicimus” (“Neka ste blagosloveni vi i vaš grad!”) što je deo pisma za koje se veruje da ga je Bogorodica poslala gradu Mesini.
Zanimljivo je da spomenici posvećeni burbonskim kraljevima iz Španije koji su vladali Sicilijom (Kraljevina dve Sicilije) ponovo stoje na ulicama i trgovima Mesine iako su dva puta bili sklanjani. Tako je spomenik Karlu III Burbonskom na koji nailazite dok od Glavne železničke stanice idete prema Katedrali – srušen tokom Revolucije 1848. da bi bio ponovo vraćen 1859, ovoga puta – od mermera. Već godinu dana kasnije kada je Garibaldi ušao u Mesinu posle čega je sledilo ujedinjenje Italije – sklonjen je u Gradski muzej. Na ulicu je vraćen 1973.
Slična je bila i sudbina spomenika Ferdinandu II od Burbona, takođe kralju Dve Sicilije. Njegov prvi spomenik je postavljen 1845. da bi ga pobunjeni građani srušili tri godine kasnije u Revoluciji 1848. Po gušenju pobune Ferdinand II je dao Mesini status slobodne luke pa je novi spomenik od mermera podignut uz obalu. On je takođe 1860. kada je Garibaldi ušao u grad – sklonjen u gradski muzej kao i njegov predak (pradeda) Karl III. Iste 1973. vraćen je na šetalište pored mora.
Posle ručka u centru grada odlučili smo da pogledamo čuveni Astronomski sat koji je smešten u kuli Katerdrale u Mesini a proizveden 1933. od strane Ungerer kompanije iz Stazbura. Mehanizam je dizajnirao Frederik Klinghamer. Deo dizajna sličan je onom u Astronomskom satu u Strazburu. Ideja je bila da se popravi srednjovekovni astronomski sat uništen u zemljotresu 1908. Na strani tornja koja je okrenut ka trgu svakog dana prikazuje se druga figura kočije koju vuku različite stvarne i mitske životinje i a u kojima sede antička božanstva:
Nedelja – Apolon, u kočiji koju vuče konj
Ponedeljak – Diana u kočiji koju vuče jelen
Utorak – Mars u kočiji koju vuče konj
Sreda – Merkur u kočiji koju vuče panter
Četvrtak – Jupiter u kočiji koju vuče himera
Petak – Venera u kočiji koju vuče golubica
Subota – Saturn u kočiji koju vuče himera
Sa vrha kule pruža se spektakularan pogled na luku i na trg ispred Katedrale na kojem su bila postavljena dva terena za odbojku na pesku.
Katedralu su sagradili su je Normani 1197. Anri VI, car Svetog Rimskog Carstva i Konstanca I od Sicilije prisustvovali su osvećenju katedrale. Sadašnji izgled hrama poslednica je rekonstrukcija rađenih u 20. veku nakon oštećenja u zemljotresu 1908. i prilikom savezničkog bombardovanja u Drugom svetskom ratu 1943.
Produžili smo dalje niz šetalište uz more u Mesini i stižemo do spomenika posvećenog ruskim mornarima koji su se istakli u spasavanju žrtava zemljotresa koji je 28. decembra 1908. u 5.20 ujutro dok su svi još spavali pogodio Mesinu. Potres je trajao samo 37 sekundi a bio je najsmrtnonosniji (maksimalnih 11 stepeni po Merkalijevoj skali) na tlu Evrope ikada. Talasi izazvani zemljotresom išli su i do 12 metara visine. U samom gradu i okoloni odneo je čak 75.000 života i još 25.000 u Kalabriji. 91% zgrada u Mesini je srušeno.
Oko 10 minuta nakon potresa obalu je pogodio cunami visok 12 metara koji je usmrtio mnoge koji su preživeli zemljotres i potrčali da obali mora. Svedoci govore da je danima nakon ovog događaja luka u Mesini bila prekrivena ostacima uništenih brodova i leševima ljudi i životinja. Dva sata kasnije cunami je pogodio i Maltu pričinivši ozbiljnu štetu u luci Msida.
Papa Pio X smestio je veliki broj ljudi koji su ostali bez svojih domova u Apostolsku palatu u Vatikanu, kralj Vitorio Emanuele III i kraljica Elena (ćerka crnogorskog kralja Nikole) stigli su u Mesinu dva dana posle zemljotresa kako bi pomogli unesrećenima.
Ruski vojni brodovi “Tsesarevich” i “Slava” kao i putnički kruzeri “Admiral Makarov” i “Bogatyr” prolazili su u blizni Mesine pa su poslati da pomognu unesrećenima. Kralj Italije ustanovio je kasnije komemorativni orden za one koji su pomagali žrtvama zemljotresa. Mnoge ulice u Masini dobile su imena po ruskim mornarima (Largo dei Marinai Russi npr) a 1911. vajar Pietro Kuferija napravio je spomenik u njihovu čast na koji smo naišli. Bista cara Nikolaja II postavljena je u Taormini a admirala Fjodora Ušakova u Mesini. Pomoć za postradale skupljala se širom Italije ali i među njihovim sunarodnicima u Americi pa su tako čuvene fotografije Italijana koji u Lower East Sideu stoje u redovima kako bi donirali odeću za žrtve zemljotresa. U delu grada koji je nazvan Baraccopoli ljudi i danas žive u drvenim barakama podignutim 1909. za porodice koje su u zemljotresu ostale bez krova nad glavom. Ono što 1908. nisu uništiti zemljotres i cunami, 1943. dokrajčili su saveznički avioni tako da Mesinu danas često zovu i “grad bez memorije”.
Nastavljamo dalje i stižemo do Fontana di Nettuno iz 1557. koja predstavlja boga Neptuna između Scile i Haridbe, mitskih čudovišta koje je “proslavio” Homer u “Odiseji”. Fontana je imala burnu istoriju kao i sam grad. Tokom revolucionarnih previranja 1848. kada su grad zauzeli pobunjenici a Burboni ga bombardovali – statue su oštećene. Nakon zemljotresa 1908. originalni Neptun i Scila iz 16. veka su oštećeni i premešteni u Regionalni muzej dok su na njihovo mesto postavljene kopije. Fontana je 1934. sa starog mesta u luci premeštena na sadašnju lokaciju ispred Palazzo della Prefettura na Trgu Italijanskog ujedinjenja.
Dok smo čekali voz u staničnom bifeu, između jednog gosta i šankera izbila je tako glasna svađa, na ivici tuče, zbog koje bi bilo gde u Zapadnoj Evropi neko pozvao policiju. Ali ne i ovde na Siciliji – delovalo je kao nešto sasvim uobičajeno i niko od prisutnih lokalaca se zbog toga nije posebno potresao samo je jedan stariji bračni par Amerikanaca panično napustio lokal dok su ostali nastavili mirno da ispijaju svoje kafe.
Rođen 27.7.1968. u Baču (Vojvodina, Srbija). Srednju školu završio u Bačkoj Palanci, Pravni fakultet studirao u Novom Sadu. Od 1990. radi kao novinar – u početku kao novosadski dopisnik beogradskih “Večernjih novosti”; zagrebačke “Arene”, sarajevskih “Naših dana”. Sarađuje i u magazinima “Vreme” i “Stav”.
1992. sa grupom studenata obnavlja izlaženje studentskog mesečnika “Index”. Posle dva broja sledi smena celokupne redakcije i pokretanje magazina “Nezavisi Index” koji će kasnije 1993. promeniti ime u “Svet” iz kojeg je nastala izdavačka kuća Color Press Grupa.
Danas na čelu Color Press Grupe najvećeg izdavača magazina u regionu sa kompanijama u svih 6 republika – 110 magazina, 25 internet portala i preko 80 konferencija i festivala godišnje.
U porfoliju kompanije pored domaćih (poput magazina “Lepota i zdravlje”, “Svet”, “Pošalji recept”, “Lekovito bilje” itd) nalaze se i brojni licencni brendovi: “The Economist”, “Hello!”, “Gloria”, “Story”, “Star”, “Lisa Moj stan”, “Hausbau”, “Brava Casa”, “Bravo”, “Alan Ford”, “Grazia”, “La Cucina Italiana”, “Auto Bild” i brojni drugi.
