Imperijalna kripta Habsburga, vila u kojoj je bio poslednji atelje Gustava Klimta i Nacionalna biblioteka Austrije dragulji su koje većina posetilaca Beča retko obilazi
“Zar meni mora baš sve da se desi!”, rekao car Franc Jozef prema pisanju “Politike” dan nakon Sarajevskog atentata. U 19. veku on je izgubio brata Maksimilijana koga su Francuzi 1864. instalirali za cara Meksika a tamošnji revolucionari na čelu sa Benitom Huarezom ga tri godine kasnije streljali. Franco Jozefov sin Rudolf je 1889. u Majerlingu izvršio samoubistvo sa ljubavnicom Marijom Večerom a ženu Elizabetu, popularnu “Sisi”, 1898. ubio je na obali Ženevskog jezera jedan italijanski anarhista. Svi oni kao i većina ostalih Habsburga iz protekla četiri veka – sahranjeni su u Imperijalnoj kripti u Kapucinerskoj kapeli u centru Beča koju možete da posetite svakog dana između 10 i 18 časova po ceni ulaznice od 8 eura.
Od 1633. tu su sahranjene kosti 145 Habsburga kao i urne koje sadrže srca ili kremirane ostatke članova carske porodice. Među njima je 12 careva i 18 carica. Moguće je videti 107 metalnih sarkofaga i pet urni sa srcima ili kremiranim ostacima pokojnika.
Najveći je, naravno, sakfofag Marije Terezije (tri puta veći od ostalih); najviše cveća ima kod “Sisi”, i zanimljivo Maksimilijana I, cara Meksika, ispred čijeg sarkofaga je neko ostavio sombrero, meksičku zastavu, meksičke pezose… Tu je sahranjena i poslednja habzburška carica Zita, udovica poslednjeg austrougatskog cara Karla (njegov grob sam video u crkvi sa pogledom na Atlantik na portugalskom ostrvu Madeira gde je 1922. i umro). 1989, na sahrani carice Zite koja je svog mužena nadživela punih 67 godina – bio je, kažu – ceo Beč.
Dok napuštam Imperijalnu razmišljam kako jedini potencijal za ovakvu turističku atrakciju ali i simbol državnosti i kulturnog nasleđa kod nas ima grobnica poslednjih Obrenovića – Aleksandra i Drage, koju sam imao prilike da posetim u kripti Crkve Svetog Marka u Beogradu. Ona je na žalost zatvorena za posetioce a ja sam morao da potegnem veze kako bi video poslednje počivalište surovo ubijenog srpskog kraljevskog para.
Sutradan ujutro nakon polučasovne vožnje biciklom iz centra Beča, stigao sam do Klimtove vile. Put me je vodio uglavnom uz obalu reke Vin koja polovinom svog 34 kilometra dugog toka prolazi kroz glavni grad Austrije. Prošao sam pored Šenbruna, kao i velepnih zdanja ambasada Češke i Poljske.
U mirnom kraju Beča u 13. becirku, okružena drugim vilama, nalazi se dvospartna kuća čije je prizemlje od 1911. do 1918. služilo kao poslednji atelje najslavnijeg austrijskog slikara. Ovde je Klimt naslikao svojih 50 poslednjih dela među kojima i svetski poznata platna “Adele Bloch-Bauer II”, “Friederike Beer”, “The Bride” i “Adam and Eve”.
Vila kakvu sam ja zatekao kada sam ušao biciklom na njen travnjak, nastala je tek posle Klimtove smrti 1918. kada je porodica Herman dogradila objekat.
Na travnjaku su postavljeni mali baštenski stolovi na kojima sam popio kafu dok sam sačekao ostatak ekipe. Dečko koji je ujedno konobar, prodavac ulaznica i kustos izložbe u Vili uputio nas je u detalje ovog zanimljivog mesta.
1923. vilu je kupila jevrejska porodica Klajn koja je dogradila sprat, trem i stepenište koje vodi do njega. Klajnovi su nakon Anšlusa 1938. pobegli iz Austrije predosećajući šta bi moglo da im se dogodi a nacisti su im oduzeli vilu. Posle oslobođenja 1945. objekat i deo oduzete imovine vraćen je porodici Klaj ali oni se tu nikada nisu vratili već su 1957. vilu prodali državi Austriji. Jedno vreme je u objektu bila škola da bi već zaboravljena vila 2012. postala mali muzej sa kafeterijom, idealno mesto da pobegnete od turistima pretrpanog centra Beča. Na odlasku konobar/prodavac suvenira/kustos nam pokazuje epidemiološke maske koje je dizajnirala Brigita Huber, bečka krojačica i praunuka umetnika. Klimt se nikada nije ženio ali je sa nekoliko devojaka imao čak 14 vanbračnih ćerki i sinova. Prabaka Brigite Huber – Konsuela Kamila Huber, služavka u Klimtovom ateljeu imala je samo 14 godina kada je ostala u drugom stanju.
Hari Poter je, naravno prva asocijacija kada uđete u prostor Nacionalne biblioteke Austrije u kojem je smeštena sjajna izložba “Careve najlepše životinje”
Izložba otkriva priču o prvim ekspedicijama Habsburga u egzotične krajeve Južne Amerike i Afrike u čijem sastavu su pored biologa i drugih naučnika bili i brojni slikari koji su dokumentovali ono što su videli. Neke od životinja donosili su nazad u Beč, retke od njih preživljavle su višenedeljna putovanja brodom. One koje su stigle žive u Austriji, završavale su u Menadžeriji dvorca Šenbrun koja je zvanično najstariji ZOO-vrt na svetu – postoji tačno 270 godina.
Posebno je bila zanimljiva Austrijska ekspedicija u Brazil 1817-1821. do koje je došlo nakon što se Lepoldina, ćerka cara Franca Prvog udala za naslednika brazilskog trona i budućeg cara Pedra Prvog. Umrla je u 29. godini nakon porođaja dok neki istoričari tvrde da je uzrok smrti bio nasilan napad od strane njenog supruga.
Nacionalna biblioteka Austrije poseduje čak 12 miliona knjiga i locirana je u delu zamka Hofburg. Osnovana od strane Habsburga kao Carska dvorska biblioteka promenila je svoje ime 1920. nakon propasti monarhije.
Pored knjiga od 1826. biblioteka čuva i veliki broj zvučnih snimaka slavnih kompozitora poput Antona Bruknera i Riharda Štrausa kao i originalne notne zapise najvećih imena klasične muzike.
Rođen 27.7.1968. u Baču (Vojvodina, Srbija). Srednju školu završio u Bačkoj Palanci, Pravni fakultet studirao u Novom Sadu. Od 1990. radi kao novinar – u početku kao novosadski dopisnik beogradskih “Večernjih novosti”; zagrebačke “Arene”, sarajevskih “Naših dana”. Sarađuje i u magazinima “Vreme” i “Stav”.
1992. sa grupom studenata obnavlja izlaženje studentskog mesečnika “Index”. Posle dva broja sledi smena celokupne redakcije i pokretanje magazina “Nezavisi Index” koji će kasnije 1993. promeniti ime u “Svet” iz kojeg je nastala izdavačka kuća Color Press Grupa.
Danas na čelu Color Press Grupe najvećeg izdavača magazina u regionu sa kompanijama u svih 6 republika – 110 magazina, 25 internet portala i preko 80 konferencija i festivala godišnje.
U porfoliju kompanije pored domaćih (poput magazina “Lepota i zdravlje”, “Svet”, “Pošalji recept”, “Lekovito bilje” itd) nalaze se i brojni licencni brendovi: “The Economist”, “Hello!”, “Gloria”, “Story”, “Star”, “Lisa Moj stan”, “Hausbau”, “Brava Casa”, “Bravo”, “Alan Ford”, “Grazia”, “La Cucina Italiana”, “Auto Bild” i brojni drugi.
